سن بازنشستگی در کشورهای مختلف

تاریخچه و پیدایش

تاریخچه بازنشستگی دولتی به دوران امپراتوری روم بازمی‌گردد، جایی که آگوستوس، امپراتور روم، در سال 13 قبل از میلاد، برای اولین بار حقوق بازنشستگی دولتی را برای سربازان بازنشسته وضع کرد. این حقوق برای سربازانی بود که حداقل 16 سال در لژیون خدمت کرده بودند و 4 سال نیز در نیروهای ذخیره حضور داشتند. بعدها، این مدت به 20 سال خدمت در لژیون و 5 سال در نیروهای ذخیره افزایش یافت.

در ایالات متحده، ایالت‌ها به طور تاریخی سن بازنشستگی نداشتند، اگرچه نرخ مشارکت نیروی کار پس از 60 سالگی به طور چشمگیری کاهش یافت. اولین سن بازنشستگی در آلمان توسط اتو فون بیسمارک در سال 1881 تعیین شد. در ابتدا، این سن 70 سال بود، اما در سال 1916 به 65 سال کاهش یافت. پس از آن، کشورهای بیشتری سن بازنشستگی رسمی را اتخاذ کردند، مانند بریتانیا با تصویب قانون حقوق بازنشستگی سالمندان در سال 1908، که سن بازنشستگی اولیه را 70 سال تعیین کرد، اما با تصویب قانون بیمه ملی 1946، برای مردان به 65 سال و برای زنان به 60 سال کاهش یافت.

ایالات متحده سن بازنشستگی اولیه 65 سال را طبق لایحه قانون تأمین اجتماعی سال 1935 اتخاذ کرد. تا اواسط قرن بیستم، تقریباً همه کشورها سن بازنشستگی را پذیرفتند.

استدلال‌ها

سیاست‌گذاران معمولاً در هنگام در نظر گرفتن سن بازنشستگی، عواملی مانند جمعیت‌شناسی، هزینه‌های مالی پیری، سلامت، امید به زندگی، ماهیت شغل، عرضه نیروی کار و موارد دیگر را مدنظر قرار می‌دهند. افزایش امید به زندگی در برخی حوزه‌های قضایی به عنوان استدلالی برای افزایش سن بازنشستگی در قرن بیست و یکم استفاده می‌شود.

استدلال‌ها برای سن بازنشستگی پایین‌تر برای زنان شامل نقش مادری است. برخی کشورها در حال یکسان‌سازی سن بازنشستگی بین زنان و مردان هستند.

در سال ۲۰۲۲، میانگین سال‌های مورد انتظار بازنشستگی در کشورهای OECD برای زنان ۲۲.۸ سال و برای مردان ۱۸.۴ سال بود که ناشی از تفاوت‌های جنسیتی در امید به زندگی است.

اصلاحات

هنگامی که سن بازنشستگی (یا سن مستمری) افزایش می‌یابد، اصلاحات معمولاً به تدریج با اعمال “حقوق مکتسبه” (grandfathering) انجام می‌شوند و از تغییر تدریجی اطمینان حاصل می‌کنند. یکی از این نمونه‌های حقوق مکتسبه، قوانین مستمری انتقالی است که در سال ۲۰۱۴، زمانی که سن بازنشستگی کارمندان دولت اروپا به ۶۶ سال افزایش یافت، برای کارکنان ۵۴ سال و بالاتر و تا حدی برای همه کارکنان موجود اعمال شد.

در مقابل، زمانی که سن بازنشستگی کاهش می‌یابد، تغییرات اغلب به سرعت اعمال می‌شوند.

سن بازنشستگی بر اساس کشور و منطقه

بسیاری از کشورهایی که در جدول زیر فهرست شده‌اند، در حال اصلاح سن بازنشستگی هستند. روند فعلی در بسیاری از کشورها این است که سن بازنشستگی به تدریج افزایش خواهد یافت.

بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا در دهه ۲۰۲۰ سن بازنشستگی ۶۵ سال را اعمال می‌کنند. انتظار می‌رود که این سن تا سال ۲۰۳۰ در اکثر کشورها به ۶۷ سال افزایش یابد.

در برخی کشورها، سال تولد فرد، سن بازنشستگی او را تعیین می‌کند. به عنوان مثال، در ایالات متحده تا سال ۲۰۲۴، در حالی که فردی که قبل از سال ۱۹۵۵ متولد شده است می‌تواند در سن ۶۶ سالگی با مزایای تامین اجتماعی بازنشسته شود، کسانی که بعد از سال ۱۹۵۹ متولد شده‌اند باید ۶۷ ساله باشند. هر سال بین سال‌های ۱۹۵۵ و ۱۹۵۹، ۲ ماه به سن بازنشستگی اضافه می‌کند. بسیاری از کشورهای اروپایی از همین نوع معیار پیروی می‌کنند، به طوری که سن بازنشستگی فرد توسط سال تولد او تعیین می‌شود، به عنوان مثال در رومانی، سن بازنشستگی زنان متولد سال ۱۹۵۵ در سال ۲۰۱۵ در سن ۶۰ سالگی تعیین شد، در حالی که متولدین سال ۱۹۵۸ می‌توانستند در سال ۲۰۱۹ در سن ۶۱ سالگی بازنشسته شوند و متولدین سال ۱۹۶۱ می‌توانند در ژانویه ۲۰۲۳ در سن ۶۲ سالگی بازنشسته شوند.

میانگین سن بازنشستگی قانونی در ۳۴ کشور سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) در سال ۲۰۱۴ برای مردان ۶۵ سال و برای زنان ۶۳.۵ سال بود، اما گرایش در سراسر جهان به افزایش سن بازنشستگی است. این موضوع همچنین در یافته‌های نظرسنجی سرمایه‌گذاران آسیایی در سطح منطقه منعکس می‌شود که نشان می‌دهد کمی بیش از نیمی از آنها با افزایش سن بازنشستگی موافق هستند، یک چهارم مخالف هستند و بقیه تصمیمی نگرفته‌اند.

سن بازنشستگی بر اساس کشور و منطقه:

• آلبانی: مردان 65 سال، زنان 61 سال و 8 ماه (2024). افزایش تدریجی به 67 سال تا 2056.
• آرژانتین: مردان 65 سال، زنان 60 سال (2024).
• ارمنستان: 63 سال (2024).
• استرالیا: 67 سال (2024).
• اتریش: مردان 65 سال، زنان 60.5 سال (2024). افزایش تدریجی زنان به 65 سال تا 2033.
• آذربایجان: مردان 65 سال، زنان 63.5 سال (2024). افزایش تدریجی زنان از 2017 تا 2027.
• بلاروس: مردان 63 سال، زنان 58 سال (2024).
• بنگلادش: 59 سال (2024).
• بلژیک: 60-65 سال (2024). افزایش به 67 سال تا 2030.
• بوسنی و هرزگوین: 65 سال (2024).
• برزیل: مردان 65 سال، زنان 62 سال (2024). شرایط خاص برای برخی مشاغل.
• جزایر ویرجین بریتانیا: 65 سال (2024).
• بلغارستان: مردان 64 سال و 7 ماه، زنان 62 سال و 1 ماه (2024). افزایش تدریجی به 65 سال.
• کامرون: 60 سال (2024).
• کانادا: 65 سال (2024). امکان بازنشستگی زودهنگام یا دیرهنگام با تغییر در مزایا.
• شیلی: مردان 65 سال، زنان 60 سال (2024).
• چین: مردان 63 سال، زنان 55-58 سال (2024). افزایش تدریجی از 2025.
• کلمبیا: مردان 62 سال، زنان 57 سال (2024). شرایط خاص برای زنان دارای فرزند.
• کرواسی: مردان 65 سال، زنان 63 سال و 6 ماه (2024). افزایش تدریجی زنان به 65 سال.
• کوبا: مردان 65 سال، زنان 60 سال (2024). شرایط خاص برای مشاغل سخت.
• قبرس: 65 سال (2024). شرایط خاص برای معدنچیان.
• جمهوری چک: 64 سال و 2 ماه (2024). افزایش به 65 سال تا 2030.
• دانمارک: 67 سال (2024). ارتباط با امید به زندگی از 2030.
• مصر: 60 سال (2015).
• استونی: 64 سال و 9 ماه (2024). ارتباط با امید به زندگی از 2027.
• فنلاند: 64.5-69 سال (2024). بازنشستگی انعطاف پذیر. توصیه می کنیم مقاله سن بازنشستگی در فنلاند را مطالعه کنید.
• فرانسه: 62-67 سال (2018).
• گرجستان: مردان 65 سال، زنان 60 سال (2011).
• آلمان: 60-67 سال (2021). افزایش تدریجی به 67 سال تا 2029.
• یونان: 67 سال (2021).
• هنگ کنگ: 60-65 سال (2017).
• مجارستان: 65 سال (2021). شرایط خاص برای زنان با سابقه بیمه طولانی.
• ایسلند: 67 سال (2007).
• هند: 60-65 سال (2014). بسته به بخش عمومی یا خصوصی.
• اندونزی: 58 سال (2022). افزایش تدریجی به 65 سال تا 2043.
• ایران: مردان 60 سال، زنان 55 سال (2018).
• عراق: 60 سال (2019).
• ایرلند: 66 سال (2021). افزایش تدریجی به 68 سال تا 2028.
• ایتالیا: 62-67 سال (2021). شرایط خاص برای سابقه بیمه طولانی.
• ژاپن: مردان 64 سال، زنان 62 سال (2022). افزایش تدریجی به 65 سال.
• قزاقستان: مردان 63 سال، زنان 58 سال (2015). افزایش تدریجی زنان تا 63 سال در 2027.
• کوزوو: 65 سال (2014).
• قرقیزستان: مردان 63 سال، زنان 58 سال (2011).
• لتونی: 64 سال (2021). افزایش به 65 سال تا 2025.
• لیبی: مردان 65 سال، زنان 60 سال (2017).
• لیختن اشتاین: 64 سال (2007).
• لیتوانی: مردان 64 سال و 8 ماه، زنان 64 سال و 4 ماه (2024). افزایش به 65 سال تا 2026.
• لوکزامبورگ: 65 سال (2011).
• مالزی: 60 سال (2013).
• مالت: 64 سال (2024). افزایش تدریجی به 65 سال تا 2027.
• مکزیک: 65 سال (2015).
• مولداوی: مردان 63 سال، زنان 61 سال (2024). افزایش تدریجی زنان تا 63 سال در 2028.
• مونته نگرو: مردان 66 سال، زنان 64 سال (2022).
• مراکش: 63 سال (2014).
• نامیبیا: 60 سال (2024).
• نپال: 65 سال (2021).
• هلند: 67 سال (2024). افزایش به 67 سال و 3 ماه در 2028.
• نیوزیلند: 65 سال (2019).
• کره شمالی: مردان 60 سال، زنان 55 سال (1999).
• مقدونیه شمالی: مردان 64 سال، زنان 62 سال (2011).
• نروژ: 62-67 سال (2024).
• عمان: مردان 60 سال، زنان 55 سال (2023).
• پاکستان: 60 سال (2012).
• پرو: 60 سال (2018).
• فیلیپین: 60 سال (1990).
• لهستان: مردان 65 سال، زنان 60 سال (2016).
• پرتغال: 66.5 سال (2021). مقاله سن بازنشستگی در پرتغال مطالعه شود.
• رومانی: مردان 65 سال، زنان 62 سال (2023). افزایش تدریجی زنان تا 65 سال در 2035.
• روسیه: مردان 63 سال، زنان 58 سال (2024). افزایش تدریجی.
• عربستان سعودی: 60 سال (2014). بر اساس تقویم هجری.
• صربستان: مردان 65 سال، زنان