اگر همین حالا، بدون هیچ شناختی از فنلاند، وارد این کشور شوید، احتمالا چیزهایی خواهید دید که برایتان باورکردنی نیست. در این مطلب قصد داریم شما را با دانستنی‌های عجیب فنلاند آشنا کنیم تا وقتی وارد این کشور شدید، با دیدن مردمان فنلاندی و رفتارهایشان شوکه نشوید یا شروع به خندیدن نکنید!
کلمات فنلاندی غیرقابل ترجمه
یکی از دانستنی‌های عجیب فنلاند به زبان این کشور مربوط می‌شود. از دوران مدرسه این جمله را می‌شنیدیم که زبان یک ابزار برای انتقال مفاهیم است و حالا وقتی به زبان فنلاندی نگاه می‌کنیم، این جمله را کامل درک می‌کنیم. برخی کلمات در زبان فنلاندی پرکاربرد هستند اما در هیچ کجای دنیا معادل ندارند چون به جز فنلاند در جای دیگری نیازی به استفاده از آن‌ها برای انتقال مفهوم احساس نمی‌شود! حالا برویم سراغ دو نمونه از این کلمات:
- کلمه «Kalsarikännit» به معنای نوشیدن در خانه، به‌تنهایی و با لباس زیر است! جالب است بدانید حدود ۲۵ درصد از فنلاندی‌ها تنها زندگی می‌کنند و فرهنگ زندگی یک‌نفره در فنلاند کاملا جاافتاده است. احتمالا با این توضیح راحت‌تر می‌توانید درک کنید که چرا نیاز به یک کلمه برای توصیف این موقعیت وجود دارد.
- کلمه «Vahingonilo» هم یک نمونه دیگر از لغات غیرقابل ترجمه فنلاندی است. این کلمه در موقعیتی استفاده می‌شود که فرد از بدبختی دیگری لذت می‌برد.
طولانی‌ترین کلمه پالیندرومیک در زبان فنلاندی
قبل از اینکه مبحث شیرین زبان فنلاندی را رها کنیم، یکی دیگر از عجایب این زبان را هم بشناسیم. پالیندروم یا واروخوانه یعنی شما چه کلمه را از چپ به راست بخوانید و چه از راست به چپ، تغییری در چیدمان حروف آن ایجاد نمی‌شود و همچنان معنادار است. طولانی‌ترین کلمه‌ای که این قابلیت را دارد، در زبان فنلاندی است. کلمه «Saippuakivikaupias» به معنای فروشنده لیمو، بزرگ‌ترین کلمه با قابلیت پالیندروم در جهان است.
درآمد بیشتر، جریمه بالاتر
در فنلاند نه‌تنها با پول و رشوه نمی‌توانید قانون را دور بزنید، بلکه هرچه پولدارتر باشید، باید جریمه بیشتری بابت رعایت نکردن قوانین بپردازید. در این کشور، اگر با سرعت غیرمجاز رانندگی کنید، مبلغ جریمه بر اساس میزان درآمدتان تعیین می‌شود.
مدیرعامل سابق نوکیا در خاطرات خود تعریف می‌کند که در سال ۲۰۰۲ به خاطر رانندگی با سرعت غیرمجاز ۱۱۶ هزار یورو جریمه پرداخت کرده است. اگر برایتان سوال است که حالا مدیرعامل سابق نوکیا توی فنلاند چکار می‌کرده، باید بگوییم نوکیا یک شرکت فنلاندی است و دفتر مرکزی آن در شهر اسپو قرار دارد.
هر دو نفر، یک سونا
نشستن در سونا با زندگی روزمره فنلاندی‌ها گره خورده است. این گره آنقدر محکم است که حتی در ساختمان مجلس فنلاند هم سونا ساخته شده و برخی جلسات غیررسمی نمایندگان در آن برگزار می‌شود. در فنلاند تعداد سوناها از تعداد ماشین‌ها بیشتر است و تقریبا به ازای هر دو نفر یک سونا وجود دارد.
حمل همسر، کشتن پشه
مسابقات ورزشی عجیب‌وغریب از دانستنی‌های کشور فنلاند است و ازقضا فنلاندی‌ها به این مسابقات عجیب علاقه زیادی هم دارند و برای شرکت در آن‌ها سر و دست می‌شکنند. یکی از این ورزش‌ها مسابقات حمل همسر است. مردها باید همسرشان را در یک مسافت و زمان مشخص حمل کنند و به مقصد برسانند. اگر وزنِ همسر کمتر از ۴۹ کیلوگرم باشد، یک کوله‌پشتی سنگین هم به او می‌دهند تا حداقل به این وزن برسد. قانون اصلی هم این است که بازوهای مردِ شرکت‌کننده باید آزاد باشد. دیگر خودتان حساب کنید زوج‌ها در حین مسابقه با چه چالش‌هایی روبرو هستند!
مسابقه هیجان‌انگیز دیگری که در فنلاند برگزار می‌شود، شکار پشه است. این مسابقه بعد از هجوم پشه‌های مزاحم به برخی از شهرهای فنلاند طراحی شد. شرکت‌کنندگان یک ربع زمان دارند تا پشه‌ها را جمع کنند و بکشند. هر کسی که بیشترین تعداد پشه را بکشد، برنده است.
فنلاند؛ بهشت شیرخواران!
فنلاند یکی از کشورهایی است که بیشترین مصرف شیر را دارد. به طور میانگین هر فنلاندی در سال ۱۳۰ لیتر شیر می‌خورد. این موضوع وقتی جالب‌تر می‌شود که بدانیم بیشتر فنلاندی‌ها به واسطه ژنتیک غالب خود، به لاکتوز حساسیت دارند! به همین دلیل در فنلاند رقابت سنگینی بین کارخانه‌های محصولات لبنی وجود دارد تا بتوانند با نوآوری و خلاقیت، محصولات متنوع لبنی بدون لاکتوز تولید کنند؛ چون به هر حال فنلاندی‌ها قرار نیست از شیر دل بکنند.
قهوه‌خوری در فنلاند؛ صبح، عصر، بعد از انتخابات
بعد از سونا، قهوه از ملزومات زندگی در فنلاند است. به طور میانگین هر فنلاندی در سال ۱۲ کیلو قهوه می‌خورد. فرهنگ خوردن قهوه در فنلاند به قدری پررنگ است که به زبان این کشور راه پیدا کرده و قهوه بر اساس زمان مصرف آن نام‌های مختلفی دارد. «aamukahvi» یعنی قهوه صبح، «iltakahvi» یعنی قهوه عصر و «vaalikahvit» هم قهوه‌ای است که فنلاندی‌ها بعد از رای دادن در انتخابات می‌نوشند.
سکوت طلاست، کلام نقره
اگر آدم کم‌حرفی هستید یا از پیش آمدن سکوت در گفت‌وگوها معذب می‌شوید، فنلاند کشور شماست! در فنلاند برای سکوت احترام زیادی قائلند و کسی شما را بابت پاسخ‌های کوتاه یا سکوت‌های طولانی سرزنش نمی‌کند. در فنلاند به این مَثَل معتقدند که «سکوت طلاست و کلام نقره».
هوی متال، یکه‌تاز موسیقی در فنلاند
فنلاندی‌ها عاشق سبک هوی متال هستند. بسیاری از گروه‌های معروف هوی متال مانند نایت‌ویش و چیلدرن آو بادم فنلاندی هستند. به طور متوسط، از دل هر ۱۰۰ هزار فنلاندی ۵۳ گروه هوی متال درمی‌آید. هوی متال در فنلاند سن‌و‌سال نمی‌شناسد. این سبک موسیقی به دنیای کودکان فنلاندی هم راه پیدا کرده است. یک گروه موسیقی به نام «دایناسور» برای کودکان موزیک می‌سازد. در یکی از تِرک‌های این گروه، به بچه‌ها یاد می‌دهند که در مدرسه چطور دوست پیدا کنند و در ضمن، از خوردن شیر روزانه هم غافل نشوند!
فنلاند، بهترین کشور برای حبس کشیدن
از هر ۱۰ هزار زندانی در فنلاند، ۱۰۸۴ نفر با موفقیت عملیات فرار از زندان را به انجام می‌رسانند. البته وقتی از زندانی حرف می‌زنیم، منظورمان یک قاتل زنجیری نیست که بعد از فرار، در خیابان‌ها راه می‌افتد تا قربانی بعدی‌اش را انتخاب کند. در فنلاند، افرادی که به خاطر جرم‌های سبک محکوم به حبس هستند، این دوره را در زندان‌های باز می‌گذرانند. منظور از زندان باز این است که مجرم اجازه دارد در ساعات مشخصی زندان را ترک کند و وارد جامعه شود. طبیعی است که برخی افراد هم وقتی دارند آزادانه در خیابان‌ها پرسه می‌زنند، دلشان نمی‌آید که به زندان بازگردند و این‌طور اسمشان می‌رود در لیست فراری‌های زندان. با این حال، دولت فنلاند معتقد است افرادی که در زندان‌های باز دوران حبس را می‌گذرانند، اغلب در زمان کمتری دست از ارتکاب جرم می‌کشند و خود را با قوانین جامعه وفق می‌دهند. پس منفعت این زندان‌ها به ضررش می‌چربد.
سخن پایانی
در این مطلب از دانستنی‌های عجیب اما واقعی فنلاند گفتیم. فنلاندی‌ها سرگرمی‌ها و رسوم خاصی دارند که ریشه در فرهنگ و جغرافیای این سرزمین دارد. اگر بخواهیم علایق مردم فنلاند را در ۴ کلمه خلاصه کنیم، باید بگوییم آن‌ها عاشق سونا، شیر، قهوه و هوی متال هستند. زبان فنلاندی خاص و پیچیده است و برای توصیف موقعیت‌های خاص کلماتی در این زبان وجود دارد که قابل ترجمه نیست و در زبان‌های دیگر معادل مشخصی ندارد. اگر قصد سفر یا مهاجرت به فنلاند را دارید، حتما درباره عادات و رسوم این کشور بیشتر بخوانید تا در برخورد با فنلاندی‌ها واکنش‌های مناسب نشان دهید و راحت‌تر با آن‌ها ارتباط برقرار کنید.
مرضیه اسدی، نویسنده و محقق حوزه مهاجرت است اما قصد مهاجرت ندارد! درباره برنامه‌های مهاجرتی تحقیق می‌کند، با اداره مهاجرت کشورهای مختلف مکاتبه می‌کند، با وکیل‌های مهاجرتی در ارتباط است و در پایان، نتیجه کنجکاوی‌هایش را با شما در میان می‌گذارد.