پاسپورت سرخ در گذشته در ایالات متحده از ۱۹۲۶ تا ۱۹۴۱ استفاده میشد و امروزه در کشورهای اتحادیه اروپا و هند برای دیپلماتها رایج است. تحقیقات نشان میدهد که رنگ پاسپورت میتواند هویت ملی، وضعیت دیپلماتیک یا اتحاد اقتصادی را نشان دهد. شواهد به این سمت تمایل دارند که گذرنامههای سرخ برای دیپلماتها مزایایی مانند معافیت از عوارض گمرکی و دسترسی سریعتر به فرودگاهها فراهم میکنند.
گذرنامهها اسناد سفر ضروری هستند که به افراد اجازه میدهند بهطور قانونی از مرزهای بینالمللی عبور کنند. در حالی که بیشتر مردم با پاسپورت آبی استاندارد، مانند آنچه در ایالات متحده صادر میشود، آشنا هستند، رنگهای مختلفی برای گذرنامهها وجود دارد که هر کدام معانی خاص خود را دارند. رنگ سرخ یکی از این موارد است که تاریخچهای غنی و کاربردهای خاصی در جهان امروز دارد. این گزارش به بررسی “پاسپورت سرخ چیست؟”، تاریخچه، کاربرد کنونی، مزایا و نحوه دریافت آن میپردازد.
تحقیقات نشان میدهد که پاسپورت سرخ در ایالات متحده از ۱۹۲۶ تا ۱۹۴۱ استفاده میشد. این گذرنامهها بخشی از سری نوع سوم (Type III) بودند که توسط وزارت امور خارجه معرفی شدند. آنها دارای جلد سرخ سفت با پنجرهای برای نمایش شماره پاسپورت بودند و شامل ۳۲ صفحه بودند. پیش از ۱۹۲۶، گذرنامههای آمریکایی استاندارد نبودند و اغلب بهصورت دیپلمهای بزرگ با خطوط تزئینی و مهرها صادر میشدند. تغییر به فرمت استانداردتر در ۱۹۲۶ پاسخی به نیاز روزافزون برای اسناد سفر امن و کارآمد بود.
در ۱۹۴۱، ایالات متحده رنگ جلد را به سبز تغییر داد، احتمالاً تحت تأثیر عوامل مختلف از جمله ترجیحات طراحی و ویژگیهای امنیتی. سپس در ۱۹۷۶، بهعنوان بخشی از جشن دویستمین سالگرد استقلال، رنگ به آبی تغییر کرد که از آن زمان تاکنون استاندارد باقی مانده است. رنگ آبی همچنین در پرچم آمریکا یافت میشود و نماد وطنپرستی و هویت ملی است.
امروزه، گذرنامههای سرخ یا بورگاندی بهطور گسترده توسط کشورهای عضو اتحادیه اروپا (EU) استفاده میشوند. اتحادیه اروپا رنگ پاسپورت را به بورگاندی استاندارد کرد تا حس وحدت و هویت را در میان کشورهای عضو ترویج دهد. این استانداردسازی به این معناست که همه شهروندان EU گذرنامههایی با رنگ یکسان دارند، که شناسایی آنها بهعنوان بخشی از EU را آسانتر میکند. هنگامی که بریتانیا تصمیم به خروج از EU (برگزیت) گرفت، رنگ پاسپورت خود را از بورگاندی به آبی تغییر داد، که نشاندهنده وضعیت جدیدش بهعنوان کشوری غیر از EU بود.
سوئیس، اگرچه عضو EU نیست، نیز گذرنامههای سرخ صادر میکند. رنگ سرخ روشن با پرچم ملی سوئیس مطابقت دارد و نماد فرهنگ و هویت این کشور است. در هند، گذرنامههای سرخ برای همه شهروندان صادر نمیشوند، بلکه مخصوص افرادی هستند که موقعیت دیپلماتیک یا رسمی دارند. این گذرنامهها، که اغلب بهعنوان گذرنامههای دیپلماتیک شناخته میشوند، با جلد سرخ مشخص میشوند و هنگام سفر به خارج، امتیازات و مصونیتهایی به دارنده اعطا میکنند، که وضعیت آنها را بهعنوان نمایندگان دولت هند منعکس میکند.
گذرنامهها در سراسر جهان در رنگهای مختلفی عرضه میشوند، هر کدام با معنا و اهمیت خاص خود. جدول زیر خلاصهای از رنگهای رایج و معانی آنها ارائه میدهد:
رنگ | توضیحات |
آبی | اغلب با “جهان جدید” مرتبط است و توسط بسیاری از کشورهای آمریکا، آفریقا و آسیا استفاده میشود. نماد آزادی، ثبات و اعتماد است. |
سیاه | کمتر رایج است و توسط کشورهایی مانند آنگولا، مالاوی، کنگو، سرزمینهای فلسطینی، ترینیداد و توباگو، و تاجیکستان استفاده میشود. سیاه برای کاربردی بودن انتخاب شده است، زیرا کثیفی را پنهان میکند و کنتراست خوبی برای نشان ملی فراهم میکند. |
سبز | در بسیاری از کشورهای اسلامی مهم است، جایی که سبز رنگ مهمی در ایمان اسلامی است. کشورهایی مانند عربستان سعودی، مصر، پاکستان و مراکش گذرنامههای سبز صادر میکنند. مکزیک، واتیکان و تایوان نیز به دلایل غیرمذهبی از سبز استفاده میکنند، اغلب نماد رشد، هماهنگی و باروری است. |
سرخ/بورگاندی | توسط کشورهای EU برای نماد وحدت استفاده میشود. همچنین توسط سوئیس و برای گذرنامههای دیپلماتیک در کشورهایی مانند هند استفاده میشود. |
گذرنامههای دیپلماتیک، که اغلب در برخی کشورها سرخ هستند، شامل چندین مزیت و امتیاز هستند. این امتیازات برای تسهیل وظایف رسمی دیپلماتها و مقامات دولتی هنگام سفر به خارج طراحی شدهاند. برخی از مزایای کلیدی عبارتند از:
این امتیازات تنها مزایا نیستند؛ بلکه برای اطمینان از اینکه دیپلماتها میتوانند وظایف خود را بهطور مؤثر بدون موانع غیرضروری انجام دهند، ضروری هستند.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید آیا رنگ پاسپورت با قدرت آن ارتباطی مستقیم دارد یا خیر. برای مثال، آیا پاسپورتهای سرخ لزوماً از دیگر پاسپورتها قویترند؟ برای بررسی این موضوع و مقایسه آن با یک پاسپورت قدرتمند غیر اروپایی، میتوانید نگاهی به مقاله رتبه پاسپورت کانادا بیندازید.
دریافت پاسپورت سرخ، بهویژه نوع دیپلماتیک، چیزی نیست که یک شهروند عادی بتواند انجام دهد. در اکثر کشورها، گذرنامههای دیپلماتیک تنها به افرادی که موقعیتهای خاصی دارند، مانند دیپلماتها، مقامات ارشد دولتی یا کسانی که در ماموریتهای رسمی دولتی هستند، صادر میشود.
فرآیند معمولاً شامل موارد زیر است:
مهم است توجه داشته باشیم که گذرنامههای دیپلماتیک برای استفاده شخصی یا سفرهایی که مرتبط با وظایف رسمی نیست، در دسترس نیستند. سوءاستفاده از پاسپورت دیپلماتیک میتواند به عواقب جدی، از جمله لغو پاسپورت و اقدامات قانونی منجر شود.
گذرنامههای سرخ تاریخچهای غنی دارند و همچنان نقش مهمی در سفر بینالمللی و دیپلماسی ایفا میکنند. از استفاده تاریخی آنها در ایالات متحده تا اهمیت کنونی در اتحادیه اروپا و بهعنوان اسناد دیپلماتیک در کشورهایی مانند هند، گذرنامههای سرخ بیش از یک سند سفر هستند؛ آنها نماد هویت، وضعیت و شبکه پیچیده روابط بینالمللی هستند. درک اینکه پاسپورت سرخ چیست و چه چیزی را نشان میدهد، میتواند بینش ارزشمندی در مورد جهان سفر بینالمللی و دیپلماسی ارائه دهد.
پاسپورت سرخ چه معنایی دارد؟
پاسپورت سرخ بسته به کشور و زمینه میتواند معانی متفاوتی داشته باشد. در برخی کشورها، مانند کشورهای EU، گذرنامههای سرخ (بورگاندی) استاندارد برای همه شهروندان هستند و نماد وحدت هستند. در دیگران، مانند هند، گذرنامههای سرخ مخصوص دیپلماتها و مقامات رسمی هستند و وضعیت آنها را نشان میدهند.
آیا گذرنامههای سرخ فقط برای دیپلماتها هستند؟
نه لزوماً. در حالی که در برخی کشورها گذرنامههای سرخ فقط برای دیپلماتها هستند، در بسیاری از کشورها، مانند کشورهای EU، گذرنامههای سرخ برای همه شهروندان صادر میشوند. مهم است که سیاستهای صدور پاسپورت کشور خاص را در نظر بگیرید.
آیا میتوانم پاسپورت سرخ بگیرم اگر دیپلمات نیستم؟
در کشورهایی که گذرنامههای سرخ استاندارد برای شهروندان هستند، بله، میتوانید بهعنوان یک شهروند عادی یکی دریافت کنید. با این حال، در کشورهایی که گذرنامههای سرخ فقط برای دیپلماتها رزرو شدهاند، باید موقعیت دیپلماتیک داشته باشید تا واجد شرایط باشید.
چرا ایالات متحده دیگر پاسپورت سرخ صادر نمیکند؟
ایالات متحده از ۱۹۲۶ تا ۱۹۴۱ گذرنامههای سرخ صادر کرد، سپس به سبز و در نهایت در ۱۹۷۶ به آبی تغییر کرد، بهعنوان بخشی از جشن دویستمین سالگرد استقلال. رنگ آبی از آن زمان استاندارد برای گذرنامههای ایالات متحده بوده و هویت ملی و وطنپرستی را منعکس میکند.
مزایای پاسپورت دیپلماتیک چیست؟
گذرنامههای دیپلماتیک شامل امتیازاتی مانند معافیت از برخی عوارض گمرکی، دسترسی به خطوط ویژه در فرودگاهها و در برخی موارد، مصونیت از بازداشت یا توقیف هستند. این مزایا برای تسهیل وظایف رسمی دارنده طراحی شدهاند.
چگونه میتوانم برای پاسپورت دیپلماتیک درخواست کنم؟
درخواست برای پاسپورت دیپلماتیک نیازمند منصوب شدن به موقعیت دیپلماتیک یا رسمی و دنبال کردن فرآیند درخواست تعیینشده توسط دولت کشورتان است. این برای عموم مردم در دسترس نیست و فقط برای کسانی که در ماموریتهای رسمی دولتی هستند، صادر میشود.