تحصیل در آلمان به دلیل استاندارد بالای آموزشی و فرصت های شغلی پس از فارغ التحصیلی، همواره برای دانشجویان بین المللی از جمله ما ایرانی ها جذاب بوده است. با این حال یکی از چالش هایی که ممکن است برخی از متقاضیان با آن روبه رو شوند، شرط معدل است؛ زیرا بسیاری از دانشگاه های آلمان به این شرط توجه زیادی دارند!
در این مقاله از ایمیگو به صورت کاملا تجربی به بررسی راه ها و روش های موجود برای کسانی می پردازیم که قصد دارند با معدل پایین، اقدام به تحصیل در آلمان کنند.
سیستم نمره دهی در آلمان از ۱ تا ۵ است که در آن ۱ معادل بالاترین نمره و ۵ معادل کمترین نمره محسوب می شود. نمره ۱ در سیستم نمره دهی آلمان معادل A یا A+ در سیستم نمره دهی سایر کشورهای اروپایی است. نمره ۵ در آلمان به معنی ناکافی است و معادل F در سیستم های دیگر محسوب می شود.
اما هر نمره در سیستم نمره دهی آلمان چه سطح کیفی دارد؟
معمولاً دانشگاه های آلمان نمره بالای ۲.۵ را به عنوان حداقل نمره لازم برای پذیرش در نظر می گیرند. این به معنای معدل حدود ۱۵ در سیستم ایرانی است. اگر معدل متقاضی پایین تر از این معیار باشد، پذیرش او با چالش هایی همراه می شود. با این حال گزینه هایی برای دانشجویانی که معدل پایین تری دارند وجود دارد که در ادامه به آنها پرداخته خواهد شد.
در مقالات مرتبط انگلیسی، دانشگاه ها بر مبنای «Holistic Admissions» یا پذیرش جامع (توجه به تمام جنبه های رزومه دانشجو) برای برخی رشته ها عمل می کنند که این امر ممکن است برای دانشجویان با معدل پایین نیز فرصت مناسبی باشد. بنابراین اهمیت معدل در برخی دانشگاه ها در اولویت نیست و می توان با تقویت سایر بخش های رزومه شانس پذیرش را افزایش داد
افرادی که معدل پایینی دارند می توانند با تقویت جنبه های دیگر رزومه خود، این ضعف را جبران کنند. برخی از روش های کارآمد برای جبران معدل پایین شامل موارد زیر می شود:
مهارت زبان یکی از مواردی است که دانشگاه های آلمان برای پذیرش دانشجویان بین المللی بسیار به آن اهمیت می دهند. مدارک زبان انگلیسی مانند آیلتس و تافل (برای رشته های انگلیسی زبان) و مدارک زبان آلمانی در سطح B2 یا C1 برای رشته های آلمانی زبان، می تواند رزومه دانشجویان را بهبود بخشد و نشان دهنده توانایی آن ها در تعاملات و یادگیری در محیط های علمی باشد.
تجربه کاری مرتبط، به ویژه در رشته های فنی و مهندسی یا حتی علوم انسانی، می تواند اثباتی بر توانایی های علمی و عملی متقاضی باشد. دانشجویانی که سابقه کاری مرتبطی دارند می توانند این تجربه را به عنوان یکی از نقاط قوت خود مطرح کرده و ضعف معدل را جبران کنند. این نکته به خصوص برای رشته هایی که به مهارت های عملی و تجربه محور نیاز دارند، مفید است.
توصیه نامه از اساتید و کارفرمایان معتبر می تواند تأثیر مثبتی در فرآیند پذیرش داشته باشد. همچنین انگیزه نامه ، که هدف و انگیزه دانشجو از ادامه تحصیل را به وضوح نشان می دهد، می تواند باعث پذیرش او شود. این نامه باید به طور دقیق دلایل علاقه دانشجو به رشته تحصیلی و اهمیت این دوره تحصیلی در مسیر حرفه ای آینده اش را توصیف کند.
در ایران امکان ترمیم معدل با گذراندن مجدد برخی دروس وجود دارد. این طرح به دانشجویانی که نمرات پایین در برخی دروس داشته اند این فرصت را می دهد تا نمره خود را بهبود بخشند. البته توجه داشته باشید که این طرح تنها برای ارائه به برخی سازمان های داخلی ایران مفید است و ممکن است در سفارت آلمان اعتبار لازم را نداشته باشد.
با اینکه تمامی دانشگاه های آلمان برای پذیرش شرط معدل دارند، برخی دانشگاه ها نسبت به دیگران در این زمینه انعطاف بیشتری دارند. این دانشگاه ها به دنبال جذب دانشجویان با استعدادهای خاص یا تجربه کاری هستند و شرط معدل را کمی انعطاف پذیرتر در نظر می گیرند. برخی از این دانشگاه ها شامل موارد زیر می شوند:
باید توجه داشت که اگرچه این دانشگاه ها در پذیرش دانشجویان با معدل پایین تر انعطاف دارند، پذیرش در رشته های پرطرفداری مانند پزشکی همچنان نیازمند معدل بالاست.
رشته های پزشکی و پیراپزشکی در آلمان بسیار رقابتی و پرطرفدار هستند. بسیاری از دانشگاه ها از جمله دانشگاه هایدلبرگ و دانشگاه فنی مونیخ، پذیرش پزشکی را تنها برای دانشجویانی با معدل بالای ۱۸ در سیستم ایران (تقریباً معادل ۱ تا ۱.۳ در سیستم آلمانی) امکان پذیر می دانند. برای دانشجویانی که معدل پایین تری دارند، تنها راهکارها شامل موارد زیر می شود:
یکی از مراحل مهم برای تحصیل در آلمان، اخذ ویزای تحصیلی است. برای دریافت ویزای تحصیلی آلمان، علاوه بر نامه پذیرش از دانشگاه، ارائه مدارکی مانند مدرک زبان، گواهی تمکن مالی و مدارک تحصیلی الزامی است.
یکی از چالش های دانشجویانی که معدل پایین دارند، توجیه سفارت برای اثبات شایستگی علمی و تحصیلی شان است. در صورت ضعف معدل، دانشجویان باید تلاش کنند سایر مدارک خود را تقویت کنند تا شانس بیشتری برای دریافت ویزا داشته باشند. برخی از مهم ترین مدارک لازم برای ویزای تحصیلی شامل موارد زیر است:
تحصیل در دانشگاه های دولتی آلمان به طور کلی رایگان است و دانشجویان فقط ملزم به پرداخت هزینه ثبت نام و خدمات دانشجویی هستند که بین ۱۰۰ تا ۳۵۰ یورو در هر ترم متغیر است. با این حال، دانشگاه های خصوصی آلمان شهریه بالاتری دریافت می کنند. برای دانشجویانی که معدل پایینی دارند و نمی توانند بورسیه تحصیلی بگیرند، هزینه های زندگی در آلمان نیز مورد توجه قرار می گیرد.
به طور متوسط، هزینه زندگی دانشجویی در آلمان بین ۸۵۰ تا ۱۲۰۰ یورو در ماه است که شامل هزینه های مسکن، خوراک، حمل ونقل و سایر مخارج است. زندگی در شهرهای بزرگ تری مانند مونیخ و برلین به طور معمول هزینه بیشتری نسبت به شهرهای کوچکتر دارد.
1- آیا امکان دارد بدون مدرک زبان، ولی با مدارک قوی دیگر (مثل سوابق کاری) در دانشگاه های آلمان پذیرش گرفت؟
برخی دانشگاه ها به دانشجویانی که در زمینه های مرتبط تجربه کاری دارند، پذیرش می دهند، اما مدرک زبان، به ویژه برای رشته های به زبان آلمانی، ضروری است. در موارد خاص، ممکن است دانشگاه شرط قبولی در دوره های زبان را به جای مدرک زبان بپذیرد.
2- آیا امکان پذیرش مشروط (Conditional Admission) در آلمان وجود دارد؟
بله برخی از دانشگاه ها به دانشجویانی با معدل پایین پذیرش مشروط می دهند. این نوع پذیرش مشروط به اتمام موفقیت آمیز یک دوره آمادگی (پیش دانشگاهی) است که به بهبود مهارت های زبانی یا درسی کمک می کند.
3- اگر معدل دیپلم پایین باشد اما معدل دانشگاهی بالا باشد، آیا شانس پذیرش بیشتر می شود؟
اگر دانشجویی توانسته باشد در مقطع کارشناسی نمرات بهتری کسب کند، این موضوع در پذیرش تاثیرگذار خواهد بود، مخصوصاً اگر دانشگاهی که در آن تحصیل کرده معتبر باشد. معدل دانشگاهی بالاتر می تواند ضعف معدل دیپلم را جبران کند.
4- آیا سابقه شرکت در دوره های آنلاین (MOOCs) می تواند معدل پایین را جبران کند؟
بله در صورتی که دوره های معتبری را در پلتفرم های آموزشی معتبر گذرانده باشید (مانند Coursera یا edX)، این مدارک می توانند در رزومه تاثیرگذار باشند و شایستگی های تحصیلی شما را نشان دهند.
5- آیا داشتن تجربه کاری بین المللی در پذیرش با معدل پایین موثر است؟
تجربه کاری بین المللی می تواند اعتبار رزومه شما را افزایش دهد و دانشگاه ها این تجربه را به عنوان یک نقطه قوت در نظر می گیرند زیرا نشان دهنده قابلیت شما در کار در محیط های چند فرهنگی است.
6- آیا دانشگاه های خصوصی آلمان نیز شرط معدل دارند؟
اکثر دانشگاه های خصوصی آلمان نیز شرط معدل دارند، اما انعطاف بیشتری در مقایسه با دانشگاه های دولتی دارند و ممکن است به دانشجویان با سوابق تحصیلی متفاوت پذیرش دهند.
7- آیا می توان بدون داشتن مدرک دیپلم ایرانی در دانشگاه های آلمان تحصیل کرد؟
خیر داشتن مدرک دیپلم یا گواهی اتمام مقطع دبیرستان شرط اساسی برای پذیرش است. با این حال برخی از دانشگاه ها ممکن است به دانشجویانی که شرایط خاصی دارند، پذیرش دهند به شرط اینکه مدرک پیش دانشگاهی معتبر از کشور دیگری ارائه کنند.
8- آیا سابقه شرکت در کارگاه ها و سمینارهای مرتبط با رشته تحصیلی کمک کننده است؟
شرکت در کارگاه ها و سمینارهای تخصصی که مهارت های شما را در حوزه خاصی تقویت کرده اند، به عنوان یک امتیاز مثبت در رزومه محسوب می شود و می تواند ضعف معدل را تا حدی جبران کند.
9- آیا امکان افزایش شانس پذیرش با ارائه پروژه های تحقیقاتی در دانشگاه های آلمان وجود دارد؟
اگر موفق به انجام یا شرکت در پروژه های تحقیقاتی شده اید و نتایج آن ها را به صورت مقاله علمی یا پژوهش منتشر کرده اید، این موضوع می تواند نقطه قوتی برای رزومه شما باشد و شانس پذیرش را افزایش دهد.
10- آیا دانشگاه های آلمان به معدل پایین دیپلم بیشتر اهمیت می دهند یا به معدل دوره کارشناسی؟
به طور کلی، برای پذیرش در مقاطع بالاتر (مانند کارشناسی ارشد)، دانشگاه ها بیشتر به معدل دوره کارشناسی توجه می کنند. معدل دیپلم برای متقاضیانی که مستقیماً از دبیرستان اقدام می کنند اهمیت بیشتری دارد.
11- آیا مدارک تجربی از شرکت های معتبر بین المللی در پذیرش تاثیر دارد؟
بله اگر مدارکی از شرکت های معتبر و بین المللی مانند گواهینامه های مهارتی یا توصیه نامه از کارفرمایان معتبر دارید، می تواند رزومه شما را قوی تر کرده و برای پذیرش تاثیرگذار باشد.
12- آیا می توان برای پذیرش رشته های پزشکی و مهندسی از دانشگاه های آلمان با معدل پایین اقدام کرد؟
پذیرش در رشته های پزشکی به دلیل رقابت بالا سخت تر است و معمولاً نیاز به معدل بسیار بالایی دارد، اما در برخی رشته های مهندسی امکان پذیرش با معدل پایین تر و با شرط ارائه مدارک تقویتی دیگر وجود دارد.
13- آیا امکان تحصیل رایگان با معدل پایین در آلمان وجود دارد؟
تحصیل رایگان در دانشگاه های دولتی آلمان به شرط رعایت حداقل معدل امکان پذیر است، اما برای دانشجویان با معدل پایین، شرایطی مانند گذراندن دوره های آمادگی یا تقویت سایر جنبه های رزومه ممکن است لازم باشد.