فرهنگ و آداب و رسوم مردم کره جنوبی

پیش‌زمینه تاریخی

فرهنگ کره جنوبی ریشه در هزاران سال تاریخ دارد. از دوران تمدن‌های اولیه مانند گوگوریو، بکجه و سیلا، کره تحت تأثیر فرهنگ‌های قاره‌ای و دریایی، به‌ویژه چین و ژاپن، قرار گرفته است. با این حال، کره‌ای‌ها توانسته‌اند هویت فرهنگی متمایزی ایجاد کنند. کنفوسیوس‌گرایی، که در قرن چهاردهم وارد کره شد، بر ساختارهای اجتماعی و خانوادگی تأثیر عمیقی گذاشت. این فلسفه بر احترام به بزرگ‌ترها، اهمیت خانواده و سلسله مراتب اجتماعی تأکید دارد و هنوز هم در زندگی روزمره کره‌ای‌ها دیده می‌شود.

بودیسم، که در قرن چهارم میلادی به کره معرفی شد، بر هنر، معماری و فلسفه تأثیر گذاشت. اگرچه امروزه بودیسم به عنوان یک فلسفه فرهنگی بیش از یک دین رسمی شناخته می‌شود، اما تأثیر آن در سنت‌های کره‌ای همچنان قابل توجه است. علاوه بر این، شمنسیم و مسیحیت نیز نقش‌هایی در شکل‌گیری فرهنگ کره ایفا کرده‌اند. به عنوان مثال، شمن‌های کره‌ای، معروف به مودانگ، مراسم‌هایی برای ارتباط با ارواح اجداد برگزار می‌کنند.

آداب و رسوم اجتماعی

احترام به سلسله مراتب و سن

در فرهنگ کره جنوبی، سن و جایگاه اجتماعی نقش مهمی در تعاملات روزمره دارند. هنگام ملاقات با فردی جدید، پرسیدن سن رایج است، زیرا این اطلاعات نحوه خطاب و رفتار با فرد را تعیین می‌کند. زبان کره‌ای دارای سطوح مختلفی از ادب است که بسته به سن و جایگاه اجتماعی فرد مقابل استفاده می‌شود. به عنوان مثال، از زبان محترمانه (جوندمال) برای صحبت با افراد مسن‌تر یا با جایگاه بالاتر استفاده می‌شود.

سلام و احوال‌پرسی

سلام کردن در کره جنوبی معمولاً با یک تعظیم همراه است که با گفتن «انیونگهاسئو» (سلام) یا «انیونگ‌هی گاسئو» (خداحافظ) انجام می‌شود. مردان ممکن است دست بدهند، اما زنان اغلب به جای تعظیم کامل، سر خود را خم می‌کنند. هنگام دادن یا گرفتن اشیا، مانند کارت ویزیت یا هدیه، استفاده از هر دو دست نشانه احترام است.

آداب هدیه دادن

هدیه دادن بخش مهمی از فرهنگ کره‌ای است. هدایا باید با هر دو دست داده و دریافت شوند و نباید بلافاصله باز شوند. هدایای مناسب شامل شکلات، شیرینی یا گل هستند، اما از بسته‌بندی قرمز یا نوشتن با جوهر قرمز باید اجتناب کرد، زیرا این رنگ با مرگ مرتبط است. در دیدارهای تجاری، هدیه دادن معمول است و انتظار می‌رود هدیه‌ای با ارزش مشابه در پاسخ داده شود.

آداب غذا خوردن

در فرهنگ غذا خوردن کره‌ای، احترام به میزبان و بزرگ‌ترها بسیار مهم است. مهمانان باید منتظر بمانند تا میزبان آن‌ها را به صندلی هدایت کند و غذا خوردن را آغاز کنند. نوشیدنی‌ها توسط میزبان یا دیگران ریخته می‌شود و ریختن نوشیدنی برای خودتان غیر مودبانه است. همچنین، گذاشتن چوب‌های غذا خوری به صورت عمودی در کاسه برنج ممنوع است، زیرا این عمل با مراسم تدفین مرتبط است.

در کنار این آداب و رسوم دیرینه، فرهنگ غذایی نیز بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی مردم کره جنوبی است که ریشه در تاریخ و سنت‌های آنان دارد. غذاهای کره‌ای نه تنها برای سیر کردن شکم، بلکه برای جشن گرفتن مناسبت‌ها و تقویت روابط اجتماعی نیز اهمیت ویژه‌ای دارند. برای آشنایی بیشتر با تنوع و جزئیات غذاهای محبوب این کشور، پیشنهاد می‌کنیم مقاله غذاهای کره جنوبی را مطالعه کنید و از طعم‌ها و دستور پخت‌های اصیل کره‌ای مطلع شوید.

تابوها

برخی رفتارها در کره جنوبی غیر قابل قبول هستند. به عنوان مثال، پوشیدن کفش در خانه یا اماکن مذهبی ممنوع است. استفاده از جوهر قرمز برای نوشتن نام افراد زنده، اشاره با انگشت اشاره یا تماس فیزیکی بیش از حد با افراد ناآشنا نیز از تابوهای فرهنگی محسوب می‌شوند.

خانواده و جامعه

نقش خانواده

خانواده در فرهنگ کره‌ای هسته اصلی جامعه است. ساختار خانواده سنتی پدرسالارانه است و پسر بزرگ‌تر مسئولیت مراقبت از والدین در سنین پیری را بر عهده دارد. اگرچه ازدواج‌های ترتیب داده شده در گذشته رایج بودند، امروزه ازدواج‌های عاشقانه بیشتر شده‌اند. با این حال، خانواده‌ها همچنان نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های ازدواج دارند.

نقش‌های جنسیتی

جامعه کره جنوبی در حال گذار از یک ساختار پدرسالارانه به سمت برابری جنسیتی است. زنان در دهه‌های اخیر بیشتر وارد نیروی کار شده‌اند، اما همچنان در برخی زمینه‌ها با تبعیض مواجه هستند. زنان در نقش‌های مذهبی مانند شمنسیم نقش‌های برجسته‌ای دارند، اما در زمینه‌های سیاسی و تجاری حضور کمتری دارند.

آموزش و طبقه‌بندی اجتماعی

آموزش در کره جنوبی اهمیت زیادی دارد و به عنوان معیاری برای جایگاه اجتماعی شناخته می‌شود. حدود 60 درصد از مردم خود را طبقه متوسط می‌دانند، اما تفاوت‌های طبقاتی به دلیل شهرنشینی و صنعتی شدن افزایش یافته است. نمادهای جایگاه اجتماعی شامل خانه‌های بزرگ، ماشین‌های لوکس و مدارک تحصیلی بالا هستند.

هنرهای سنتی و صنایع دستی

موسیقی و رقص

موسیقی سنتی کره‌ای، معروف به گوگاک، شامل سازهایی مانند گایاگوم (سنتور کره‌ای) و چانگگو (طبل ساعتی) است. پانسوری، یک فرم موسیقی روایی، داستان‌هایی را با یک خواننده و درامر روایت می‌کند که گاهی تا هشت ساعت طول می‌کشد. رقص‌های سنتی مانند سالپوریچوم، تالچوم (رقص ماسک‌دار) و بوچچوم (رقص با بادبزن) در جشنواره‌ها و مراسم اجرا می‌شوند.

هنرهای تجسمی

نقاشی کره‌ای از نقاشی‌های دیواری مقبره‌های گوگوریو تا مناظر دوره چوسان تکامل یافته است. خوشنویسی، به ویژه سبک چوسا توسط کیم جونگ-هوی، یکی از هنرهای برجسته است. سفالگری کره‌ای، به‌ویژه سفال سبز گوریو، به دلیل زیبایی و کیفیت بالا شهرت جهانی دارد.

صنایع دستی

صنایع دستی کره‌ای شامل کاغذ هانجی، لعاب‌کاری، حکاکی مروارید و گره‌زنی (مادوپ) است. این صنایع دستی در زندگی روزمره و مراسم استفاده می‌شوند و بسیاری از آن‌ها به عنوان میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت شده‌اند.

آشپزی

آشپزی کره‌ای به دلیل طعم‌های تند و استفاده از مواد تازه شناخته شده است. برنج، سبزیجات و گوشت اجزای اصلی هستند. کیمچی، غذای ملی کره، از سبزیجات تخمیر شده تهیه می‌شود و بیش از 160 نوع دارد. غذاهای محبوب دیگر شامل بیبیمباپ (برنج مخلوط با سبزیجات و گوشت)، بولگوگی (گوشت گریل شده)، ججامیون (نودل سیاه) و سامگیتانگ (سوپ جوجه) هستند. کیمجانگ، فرآیند جمعی تهیه کیمچی، یک سنت فرهنگی مهم است که در فهرست میراث ناملموس یونسکو ثبت شده است.

غذا خوردن در کره یک فعالیت اجتماعی است و اغلب با نوشیدنی‌هایی مانند سوجو، یک نوشیدنی الکلی شبیه ودکا، همراه است. در رستوران‌ها، دادن انعام مرسوم نیست و ممکن است باعث سردرگمی شود.

جشن‌ها و تعطیلات

تعطیلات اصلی

دو تعطیلات مهم کره‌ای سئولال (سال نو قمری) و چوسوک (جشنواره ماه کامل) هستند که بر اساس تقویم قمری برگزار می‌شوند. در این روزها، خانواده‌ها گرد هم می‌آیند، لباس سنتی هانبوک می‌پوشند و مراسم احترام به اجداد (چریه) برگزار می‌کنند. غذاهای ویژه مانند ددوک (کیک برنج) در این مراسم سرو می‌شوند.

جشنواره‌ها

جشنواره‌های دیگر شامل دانو (جشن بهاری با بازی‌های سنتی)، جشنواره کیمجانگ و جشنواره‌های محلی مانند دانوج در گانگ‌نئونگ هستند. این جشنواره‌ها موسیقی، رقص و غذاهای سنتی را به نمایش می‌گذارند.

فرهنگ مدرن و هالیو

هالیو یا موج کره‌ای، از اواسط دهه 1990 با سریال‌های تلویزیونی مانند «عشق چیست» و «سونات زمستانی» آغاز شد و با کی‌پاپ و فیلم‌هایی مانند پارازیت (Parasite) که در سال 2020 چهار جایزه اسکار برد، به اوج خود رسید. گروه‌های کی‌پاپ مانند BTS (BTS) و BLACKPINK طرفداران جهانی دارند و تأثیر فرهنگی کره را گسترش داده‌اند. ادبیات مدرن کره‌ای، مانند رمان «گیاه‌خوار» نوشته هان کانگ که برنده جایزه من بوکر 2016 شد، نیز در سطح بین‌المللی شناخته شده است.

نتیجه‌گیری

فرهنگ کره جنوبی ترکیبی بی‌نظیر از سنت و مدرنیته است. از احترام به بزرگ‌ترها و آیین‌های خانوادگی گرفته تا تأثیر جهانی کی‌پاپ و کی‌دراما، این فرهنگ غنی و پویا است. با رعایت آداب اجتماعی مانند تعظیم، هدیه دادن و احترام به سلسله مراتب، می‌توان به این فرهنگ احترام گذاشت. چه به دنبال تجربه غذاهای سنتی مانند کیمچی باشید و چه بخواهید در جشنواره‌های رنگارنگ شرکت کنید، فرهنگ کره جنوبی تجربه‌ای جذاب و عمیق ارائه می‌دهد.

سوالات متداول

چرا احترام به سن در فرهنگ کره‌ای مهم است؟

سن در کره جنوبی جایگاه اجتماعی را تعیین می‌کند. افراد مسن‌تر به دلیل تجربه و حکمتشان مورد احترام هستند و این در زبان، رفتار و تعاملات اجتماعی منعکس می‌شود.

هانبوک چیست و چه زمانی پوشیده می‌شود؟

هانبوک لباس سنتی کره‌ای است که در مراسم خاص مانند عروسی‌ها، تعطیلات (سئولال و چوسوک) و مراسم خانوادگی پوشیده می‌شود. زنان دامن‌های رنگارنگ و ژاکت کوتاه، و مردان شلوار گشاد و ژاکت آستین‌دار می‌پوشند.

کیمچی چیست و چرا در فرهنگ کره‌ای مهم است؟

کیمچی یک غذای تخمیر شده از سبزیجات است که با اکثر وعده‌های غذایی سرو می‌شود. کیمجانگ، فرآیند تهیه کیمچی، یک سنت جمعی است که در فهرست میراث ناملموس یونسکو ثبت شده است.

هالیو چیست و چگونه بر فرهنگ کره‌ای تأثیر گذاشته است؟

هالیو یا موج کره‌ای به گسترش جهانی فرهنگ پاپ کره‌ای از طریق کی‌پاپ، کی‌دراما و فیلم‌ها اشاره دارد. این پدیده شهرت بین‌المللی کره را افزایش داده و اقتصاد فرهنگی را تقویت کرده است.

چه آدابی هنگام غذا خوردن در کره باید رعایت شود؟

باید منتظر بزرگ‌ترها باشید تا غذا خوردن را شروع کنند، نوشیدنی خود را نریزید و از گذاشتن چوب‌های غذا خوری به صورت عمودی در کاسه اجتناب کنید. انعام دادن مرسوم نیست.

چه جشنواره‌هایی در کره جنوبی برگزار می‌شوند؟

جشنواره‌های اصلی شامل سئولال (سال نو قمری)، چوسوک (جشنواره برداشت) و دانو (جشن بهاری) هستند که با موسیقی، رقص و غذاهای سنتی همراه‌اند.