میانگین حقوق در سوریه قبل از اسد (نگاهی به ساختار دستمزد در سوریه)

لیر سوریه که برای پرداخت دستمزد در سوریه استفاده می‌شود، SYP نامیده می‌شود و نماد ارز آن LS، £S است. با در نظر گرفتن این عناصر کلیدی، افراد می‌توانند درک بهتری از بازار پویای کار در سوریه کسب کنند و تصمیمات آگاهانه‌تری در مورد حرفه و برنامه‌ریزی مالی خود اتخاذ کنند

میانگین دستمزد

میانگین دستمزد در سوریه تحت تأثیر قابل توجه جنگ طولانی مدتی قرار گرفته است که از سال 2011 این کشور را درگیر خود کرده است. در نتیجه بحران مستمر، شرایط اقتصادی ناپایدار شده است و این امر به طور اجتناب‌ناپذیری بر دستمزدها در بخش‌های مختلف تأثیر گذاشته است. پیش از جنگ، سوریه اقتصاد رو به رشدی داشت که در حال فاصله گرفتن از کشاورزی و نفت بود؛ با این حال، این پیشرفت به دلیل جنگ متوقف و معکوس شد.

میانگین دستمزد در سوریه به دلیل نوسان ارزش ارز، اقتصاد غیررسمی و کمبود داده‌های قابل تأیید اخیر، به سختی قابل اندازه‌گیری دقیق است.

با وجود این چالش‌ها، برخی گزارش‌ها تلاش کرده‌اند تا تخمین‌هایی در مورد دستمزدها ارائه دهند. بر اساس اطلاعات موجود، میانگین دستمزد ماهانه در سوریه بسته به منطقه، بخش و اینکه کارفرما بخشی از اقتصاد رسمی یا غیررسمی است، بسیار متفاوت است. در مناطق تحت کنترل دولت، دستمزدها نیز به دلیل تفاوت در مقیاس‌های پرداخت دولتی و مزایای شغلی متفاوت است. با این حال، به دلیل تورم و کاهش ارزش لیر سوریه (SYP)، حتی این ارقام نیز با گذشت زمان معنای کمتری پیدا کرده‌اند. لازم به ذکر است که بسیاری از سوری‌ها برای تأمین نیازهای اساسی خود مجبورند به چندین منبع درآمد یا حمایت از اقوام خارج از کشور متکی باشند.

در سوریه، میانگین دستمزد ماهانه حدود 149000 لیر سوریه (SYP) است. این رقم می‌تواند بسیار متفاوت باشد، برخی افراد ممکن است به اندازه 37600 SYP درآمد داشته باشند و برخی دیگر به طور متوسط ​​تا 663000 SYP (و حتی در برخی موارد بیشتر) درآمد داشته باشند.

علاوه بر این، سازمان‌های بین‌المللی و سازمان‌های غیردولتی مختلفی که در این کشور فعالیت می‌کنند، مقیاس‌های پرداخت خاص خود را دارند که می‌تواند بالاتر از میانگین محلی باشد. بنابراین، میانگین دستمزد در سوریه موضوع پیچیده‌ای است و هیچ رقم واحدی نمی‌تواند کل نیروی کار را به درستی نشان دهد. با این حال، در تلاش برای ارائه برخی زمینه، گزارش شده است که میانگین دستمزد ماهانه ممکن است از 50000 SYP تا بیش از 100000 SYP در برخی بخش‌ها متغیر باشد، با بخش بزرگی از جمعیت که در انتهای پایین این مقیاس درآمد کسب می‌کنند.

عوامل موثر بر دستمزد

جنگ و بازسازی: جنگ جاری به شدت بر زیرساخت‌های اقتصادی، سرمایه انسانی و بازار کار تأثیر گذاشته است و منجر به نوسانات دستمزد شده است. تلاش‌های پس از جنگ برای بازسازی و ساخت‌وساز نیز بر مقیاس‌های دستمزد، به ویژه در مشاغل مرتبط با این فعالیت‌ها، تأثیر می‌گذارد.

هزینه زندگی: تغییرات در هزینه زندگی که تحت تأثیر قابل توجه نرخ تورم و در دسترس بودن کالاها است، می‌تواند بر سطح دستمزد تأثیر بگذارد، زیرا کارفرمایان ممکن است دستمزدها را برای کمک به کارمندان در مقابله با هزینه‌های زندگی تنظیم کنند.

کمک‌های خارجی و حضور سازمان‌های غیردولتی: حضور سازمان‌های بین‌المللی و سازمان‌های غیردولتی معمولاً منجر به دستمزدهای بالاتر برای کارمندان محلی شاغل در این نهادها نسبت به میانگین داخلی می‌شود.

عرضه و تقاضای کار: تقاضا برای برخی مهارت‌ها، به ویژه در صنایعی که کمتر تحت تأثیر بحران قرار گرفته‌اند، می‌تواند دستمزدهای افراد واجد شرایط را افزایش دهد. برعکس، عرضه بیش از حد کارگران در بخش‌های دیگر می‌تواند دستمزدها را کاهش دهد.

اقتصاد غیررسمی: بخش قابل توجهی از نیروی کار در اقتصاد غیررسمی فعالیت می‌کنند، جایی که دستمزدها تنظیم نشده‌اند و می‌توانند بسته به کارفرما و نوع شغل بسیار متفاوت باشند.

حواله‌ها: بسیاری از خانواده‌های سوری حواله‌هایی از اقوام شاغل در خارج از کشور دریافت می‌کنند. اگرچه این عامل مستقیم در تعیین دستمزد محلی نیست، اما می‌تواند بر درآمد خانوار و رفتار اقتصادی تأثیر بگذارد.

تحریم‌ها و محدودیت‌های تجاری: تحریم‌های بین‌المللی و محدودیت‌های تجاری بر کل اقتصاد تأثیر می‌گذارد، که به تدریج بر تعیین دستمزد نیز تأثیر می‌گذارد، زیرا مشاغل با افزایش هزینه‌ها و محدودیت دسترسی به بازار مواجه هستند.

نرخ ارز: نوسانات ارزش لیر سوریه در برابر ارزهای خارجی می‌تواند به طور قابل توجهی بر درآمد واقعی، به ویژه برای کسانی که کارشان به اقتصاد جهانی گره خورده است، تأثیر بگذارد.

3. حداقل دستمزد (ماهانه و ساعتی)

در سوریه، حداقل دستمزد به دلیل محیط اقتصادی ناپایدار کشور، موضوعی با اهمیت متغیر است. اگرچه حداقل دستمزد رسمی دولتی وجود دارد، اما برای مقابله با تورم شدید تلاش می‌کند و اغلب نمی‌تواند دستمزد معیشتی را برای افراد و خانواده‌ها فراهم کند. آخرین ارقام شناخته شده حداقل دستمزد ماهانه را حدود 47000 لیر سوریه (SYP) قرار داده است، اما باید توجه داشت که این مبلغ به سختی نیازهای اساسی را برآورده می‌کند و با توجه به هزینه واقعی زندگی، این آمار تقریباً منسوخ شده است.

حداقل دستمزد سوریه از 9765 تا 14760 لیر سوریه در ماه متغیر است، به علاوه مزایایی مانند جبران هزینه غذا، لباس فرم و حمل و نقل. آخرین تغییر حداقل دستمزد سوریه در اول ژانویه 2023 بوده است.

هیچ محاسبه استانداردی برای حداقل دستمزد ساعتی در سوریه وجود ندارد. قراردادهای کاری اغلب به سیستم‌های پرداخت ساختاریافته‌ای که در اقتصادهای پایدارتر رایج است، پایبند نیستند. ساعات کار و دستمزد اغلب مستقیماً بین کارفرما و کارمند مذاکره می‌شود، به این معنی که دستمزدهای واقعی می‌توانند از یک محل کار به محل کار دیگر بسیار متفاوت باشند، که اغلب تحت تأثیر شدت شرایط اقتصادی محلی و ماهیت کاری که انجام می‌شود، قرار می‌گیرد.

4. شکاف دستمزد جنسیتی

شکاف دستمزد جنسیتی در سوریه یک مسئله پایدار است که بازتابی از چالش‌های گسترده‌تر اجتماعی و اقتصادی است. از جمله عوامل مؤثر بر این شکاف می‌توان به نقش‌های جنسیتی عمیقاً ریشه دار، تفاوت در فرصت‌های آموزش و آموزش شغلی و تبعیض مستقیم از نظر دستمزد و فرصت‌های شغلی اشاره کرد. این درگیری این نابرابری‌ها را تشدید کرده است، زیرا اغلب زنان را مجبور می‌کند که در نقش نان‌آور اصلی خانواده قرار بگیرند بدون اینکه برای کار برابر، دستمزد برابر دریافت کنند.

قبل از جنگ، زنان سوری در حال حاضر با موانعی برای ورود به نیروی کار و صعود از نردبان حرفه ای مواجه بودند. از زمان شروع درگیری‌ها، این موانع با نیاز به مراقبت از اعضای خانواده و مدیریت خانوار در بحران تشدید شده است و توانایی آن‌ها را برای دنبال کردن اهداف حرفه‌ای محدود می‌کند. علاوه بر این، زنانی که کار پیدا می‌کنند، اغلب در بخش‌هایی مشغول به کار هستند که دست کم گرفته شده و دستمزد پایینی دارند.

کمبود داده‌های جامع و فعلی، اندازه‌گیری دقیق میزان شکاف دستمزد جنسیتی در سوریه را دشوار می‌کند، به ویژه با توجه به اقتصاد غیررسمی بزرگ که بخش زیادی از کار زنان در آن ثبت نمی‌شود. با این وجود، گزارش‌ها و مطالعات موردی نشان می‌دهند که شکاف دستمزد قابل توجه است و تلاش‌ها برای دستیابی به برابری جنسیتی در درآمد هم با بی‌ثباتی اقتصادی و هم با هنجارهای اجتماعی مانع می‌شود.

5. مشاغل پردرآمد

در کشوری که به شدت تحت تأثیر درگیری و بی ثباتی اقتصادی مانند سوریه است، مشاغل پردرآمد معمولاً در بخش‌هایی هستند که توانسته‌اند تا حدودی پایدار بمانند یا در این دوران آشفته مورد نیاز باشند. این مشاغل اغلب نیازمند مهارت‌ها، تحصیلات یا ارتباطات خاصی هستند که برای عموم مردم به راحتی در دسترس نیستند. در اینجا برخی از پردرآمدترین مشاغل در سوریه آورده شده است:

پزشکان: پزشکان، به ویژه متخصصان و جراحان، به دلیل نیاز شدید به خدمات بهداشتی و درمانی و کمبود متخصصان واجد شرایط، دستمزد بالایی دریافت می‌کنند.

مهندسان مخابرات: با اهمیت فزاینده فناوری ارتباطات و ارتباطات، مهندسان ماهر در این بخش مورد نیاز هستند و دستمزد خوبی دریافت می‌کنند.

مقامات سازمان ملل و سازمان‌های غیردولتی: کارکنان سازمان‌های بین‌المللی اغلب به دلیل ماهیت بین‌المللی بودجه و مهارت‌های تخصصی مورد نیاز، دستمزدهایی بالاتر از استانداردهای محلی دریافت می‌کنند.

مدیران ساخت و ساز و پروژه: این افراد که در بازسازی زیرساخت‌ها نقش دارند، برای تلاش‌های بازسازی ضروری هستند و می‌توانند درآمد قابل توجهی کسب کنند.

داروسازان: حوزه پزشکی در طول درگیری‌ها همچنان یکی از مهم‌ترین حوزه‌ها است و داروسازان نقش مهمی در آن ایفا می‌کنند و منجر به مقیاس‌های پرداخت بهتر نسبت به بسیاری از مشاغل دیگر می‌شوند.

حقوقدانان: وکلایی که توانایی پیمایش در محیط حقوقی پیچیده سوریه، به ویژه متخصصان حقوق تجاری یا بین‌الملل، را دارند، می‌توانند برای خدمات خود هزینه‌های بالاتری را درخواست کنند.

مدیران اجرایی: مدیران ارشد شاغل در شرکت‌های بزرگ داخلی یا شرکت‌های چندملیتی فعال در سوریه ممکن است دستمزد قابل توجهی دریافت کنند، اگرچه فرصت‌ها محدود است.

متخصصان انفورماتیک و فناوری اطلاعات: با ضروری شدن تحول دیجیتال حتی در مناطق درگیری، متخصصان فناوری اطلاعات، به ویژه کسانی که در امنیت سایبری و شبکه فعالیت می‌کنند، ارزشگذاری و پرداخت می‌شوند.

متخصصان آموزش: معلمان با دانش و تجربه، به ویژه در موسسات آموزش عالی یا مدارس خصوصی، تمایل دارند بیشتر از همتایان خود در سیستم‌های آموزش عمومی درآمد کسب کنند.

دیپلمات‌ها و کارشناسان روابط بین‌الملل: افرادی که نماینده دولت‌های خارجی هستند یا در روابط بین‌الملل کار می‌کنند، ممکن است به دلیل حساسیت و پیچیدگی کار خود، دستمزد قابل توجهی دریافت کنند.

لازم به ذکر است که اگرچه این مشاغل ممکن است دستمزد بالاتری نسبت به متوسط ​​دستمزد ارائه دهند، اما تعداد مشاغل موجود اغلب محدود است و رقابت برای این نقش‌ها شدید است. علاوه بر این، درآمد واقعی این متخصصان می‌تواند تحت تأثیر قابل توجه شرایط کلی اقتصادی و وضعیت امنیتی کشور قرار گیرد.

6. رشد متوسط سالانه دستمزد

مفهوم رشد متوسط سالانه دستمزد در سوریه به دلیل جنگ مداوم و تأثیر عمیق آن بر اقتصاد بسیار پیچیده است. داده‌های قابل اعتماد کمیاب هستند و کاهش سریع ارزش پول سوریه هرگونه تحلیل روند دستمزد را پیچیده‌تر می‌کند. با این حال، درک این نکته که افزایش دستمزد اسمی لزوماً به معنای رشد دستمزد واقعی نیست، به ویژه در شرایط تورمی مانند سوریه، بسیار مهم است.

در طول جنگ، تنظیمات دستمزد پراکنده‌ای رخ داده است، اغلب به عنوان بخشی از تلاش‌های دولت برای کاهش فشارهای اقتصادی بر جمعیت. با وجود افزایش دستمزدهای اسمی، این افزایش‌ها اغلب توسط تورم پیشی گرفته می‌شود و منجر به کاهش قدرت خرید کارگران سوری می‌شود. در برخی موارد، دستمزدها ثابت مانده‌اند در حالی که هزینه‌های زندگی افزایش یافته است، که به طور مؤثر باعث کاهش درآمد واقعی می‌شود. این منجر به وضعیتی شده است که حتی با وجود رشد دستمزد اسمی، کارگران به طور فزاینده‌ای در تأمین کالاها و خدمات اساسی با مشکل مواجه می‌شوند.

در سال‌هایی که لیر سوریه با کاهش شدید ارزش مواجه بوده است، افزایش دستمزدهای اسمی برای حفظ، چه برسد به بهبود، استاندارد زندگی اکثر کارگران کافی نبوده است.

برخی از بخش‌ها ممکن است به دلیل سرمایه‌گذاری خارجی یا کمک‌های بین‌المللی شاهد رشد قابل توجه سالانه دستمزد باشند، اما این موارد استثنا هستند نه قاعده.

با توجه به کمبود داده‌های اقتصادی جامع، برخی گزارش‌ها به شواهد حکایتی یا نظرسنجی‌های کوچک‌مقیاس متکی هستند که نشان می‌دهد رشد دستمزد، در صورت وقوع، بسیار متغیر است و به شدت به پویایی‌های خاص مناطق یا صنایع خاص در سوریه مرتبط است.

در نتیجه، در حالی که ممکن است مواردی از افزایش دستمزد در بخش‌های مختلف گزارش شود، روند کلی نشان می‌دهد که رشد متوسط دستمزد با افزایش هزینه زندگی همگام نیست و منجر به شرایط اقتصادی چالش‌برانگیز برای بسیاری از سوری‌ها می‌شود.

7. هزینه های جبران خسارت (به ازای هر ساعت کار)

در بسیاری از کشورها، سوابق دقیق هزینه‌های جبران خسارت به ازای هر ساعت کار برای تجزیه و تحلیل هزینه‌های نیروی کار و بهره‌وری حفظ می‌شوند. با این حال، در زمینه سوریه، این شکل از جمع‌آوری داده‌ها به دلیل روابط کاری غیررسمی غالب و فقدان سیاست‌های اقتصادی و اجرایی ثابت، بسیار دشوار است. علاوه بر این، بی‌ثباتی و تورم محاسبه هزینه‌های واقعی جبران خسارت را بسیار پیچیده می‌کند.

در مواردی که اشتغال رسمی وجود دارد، مانند ادارات دولتی یا سازمان‌های بین‌المللی، هزینه‌های جبران خسارت معمولاً شامل موارد زیر می‌شود:

• مزایای پرداختی کارفرما، که ممکن است شامل بیمه درمانی، مستمری بازنشستگی یا کمک هزینه مسکن باشد، اگرچه این موارد اغلب در سوریه بسیار محدود هستند.
• کمک‌های اجتماعی کارفرما، که طبق قانون اجباری است اما ممکن است به دلیل ماهیت غیررسمی بسیاری از مشاغل به طور مداوم اعمال نشود.
• انواع مختلف مرخصی، از جمله تعطیلات، مرخصی استعلاجی یا مرخصی زایمان/پدری، که ممکن است هزینه‌های مرتبطی برای کارفرمایان داشته باشد.
• اضافه کاری، که در برخی بخش‌ها ممکن است به دلیل ساعات کاری طولانی مورد نیاز باشد، اگرچه باز هم ممکن است به صورت رسمی مستند یا جبران نشود.

همچنین لازم به ذکر است که بخش قابل توجهی از نیروی کار سوریه در اقتصاد غیررسمی فعالیت می‌کنند که در آن اشکال سنتی جبران خسارت، امنیت شغلی و حقوق کارگر در درجه اول وجود ندارد. در این شرایط، ممکن است به کارگران به صورت نقدی بدون هیچ گونه سوابق رسمی پرداخت شود و درآمد می‌تواند به شدت بدون حداقل دستمزد تضمینی یا اضافه کاری نوسان کند. بنابراین، در حالی که تخمین متوسط هزینه‌های جبران خسارت در محیط‌های ساختارمندتر امکان‌پذیر است، این ارقام نشان‌دهنده کل بازار کار در سوریه نخواهد بود.

در دوران ثبات نسبی، بخش‌هایی مانند نفت و گاز، مخابرات و کارهای سازمان‌های غیردولتی بین‌المللی ممکن است ساختارهای جبران خسارت استانداردتری داشته باشند؛ با این حال، حتی در این مناطق، هزینه‌های واقعی می‌توانند روز به روز تحت تأثیر تغییرات ناگهانی در امنیت، تحریم‌های اقتصادی و دسترسی به بازار قرار گیرند. در نتیجه، برای اکثریت قریب به اتفاق نیروی کار سوریه، هزینه‌های جبران خسارت به ازای هر ساعت کار مفهومی مبهم است که تحت تأثیر طیف وسیعی از عوامل غیرقابل پیش‌بینی قرار دارد.

8. مقایسه با سایر کشورها

مقایسه دستمزدهای سوری با دستمزدهای کشورهای دیگر به دلیل شرایط منحصر به فرد اقتصادی سوریه، از جمله درگیری طولانی مدت، تحریم‌ها و بی‌ثباتی سیاسی، یک کار پیچیده است. با این وجود، از داده‌های موجود مشخص است که میانگین دستمزد در سوریه بسیار پایین‌تر از اکثر کشورهای همسایه و همچنین در سطح جهانی است.

به عنوان مثال، در حالی که یک کارمند متوسط ​​در سوریه ممکن است بین 50000 تا 100000 لیر سوریه در ماه درآمد داشته باشد، وضعیت در لبنان یا اردن همسایه بسیار متفاوت است. با وجود چالش‌های اقتصادی لبنان، میانگین دستمزد ماهانه در آنجا بالاتر است. در اردن، که دارای اقتصاد پایدارتر و سرمایه‌گذاری خارجی مداوم است، این تفاوت حتی بیشتر است.

این شکاف زمانی که دستمزدهای سوری با دستمزدهای کشورهای غربی مقایسه می‌شود، به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. به عنوان مثال، میانگین دستمزد ماهانه در اتحادیه اروپا یا ایالات متحده می‌تواند بیش از ده برابر بالاتر از محدوده بالای میانگین دستمزد در سوریه باشد. این تفاوت‌ها نه تنها ثروت‌های اقتصادی متفاوت این کشورها، بلکه تفاوت در هزینه زندگی، ارزش ارز، پویایی بازار کار و کیفیت کلی زندگی را منعکس می‌کند.

برای نشان دادن تفاوت‌ها، در اینجا یک جدول مقایسه اولیه خلاصه میانگین دستمزد ماهانه به دلار آمریکا آورده شده است:

کشور	میانگین دستمزد ماهانه (دلار آمریکا)
سوریه	50 تا 100 دلار (تخمین زده شده)
لبنان	450 تا 600 دلار (با توجه به بحران اقتصادی)
اردن	600 تا 800 دلار
اتحادیه اروپا	2000 تا 4000 دلار
ایالات متحده	3000 تا 4000 دلار

نکته: ارقام فوق میانگین‌های تقریبی هستند و ممکن است به دلیل نوسانات اقتصادی، نرخ ارز و اصلاحات داده‌های دستمزد تغییر کنند. علاوه بر این، در هر کشور، تغییرات قابل توجهی بر اساس صنعت، سطح تحصیلات، تجربه و هزینه زندگی منطقه‌ای وجود خواهد داشت.

این مقایسه دستمزدها اختلاف اقتصادی قابل توجه بین کشوری جنگ‌زده مانند سوریه و مناطق پایدارتر و توسعه‌یافته را نشان می‌دهد. تلاش‌های بازسازی و تثبیت، همراه با حمایت بین‌المللی برای بازسازی و توسعه، برای کاهش این شکاف و بهبود معیشت کارگران سوری بسیار مهم خواهد بود.